Aanvulling op de geschiedenis van Dienst Over Grenzen (pdf)

Jan Slomp
30 april 2021

Als de bakermat van Dienst Over Grenzen (DOG) moet genoemd worden de Nederlandse Studenten Zendings Commissie,  opgericht in 1928.
In 1929  werd de SZC onderdeel van de Nederlandse Zendingsraad. Alle grotere christelijke studenten organisaties waren er in vertegenwoordigd.

In de periode dat Mr C.B. Bavinck voorzitter van SZC was en tevens student-secretaris van de NCSV bezocht hij de Student Christian Movement in de UK.
Tijdens zijn reis maakte hij ook kennis met Laity Abroad. Dat werd in Nederland Kerk Overzee.
Kerk Overzee was eerst een commissie van de Raad voor de Zending van de NHK in Oegstgeest. Ben Bavinck vertegenwoordigde daarin de hele studentenwereld. 
In 1956 werd ik lid van Kerk Overzee en stelde voor die commissie over te hevelen naar de Nederlandse Zendings Raad (NZR) in Amsterdam.
Laity Abroad had een kaartsysteem aangelegd van studenten met - vaak nog vage -  plannen om in de Derde Wereld te gaan werken voor maatschappijen, ontwikkelingsorganisaties. Dus niet voor de zending.
Ben Bavinck stelde na terugkomst in zijn reisverslag voor dat de Studenten Zendings Commissie zo'n kaartsysteem zou opzetten voor Nederland. Maar in 1954  vertrok Ben Bavinck naar Ceylon (nu Sri Lanka).
Zijn opvolger kreeg tbc en moest kuren. De S Z.C. lag op zijn rug.
In januari 1956 werd ondergetekende door Mw. Han Weststrate, de voorzitter van de NCSV in Woudschoten, gevraagd de SZC weer op poten te zetten. Dat is gelukt. 
Ik was voorzitter tot september 1958 . Mijn opvolgers waren Bas Wielenga en Leen Oranje.
We hebben in die tijd  een brief gezonden aan alle bij ons bekende adressen van Christen Studenten. Totaal, als ik me goed herinner, 5000 personen. Dus aan leden van de NCSV (ruim 2000), van SSR in het hele land, de VU (corps en VVSVU) Studenten Zendings Vereniging aan de VU, en de studenten zendingsvereniging  Willibrord (Bonders) in Utrecht, enz..
De Calvinistische Studenten Bond (CSB) had zich in 1957 teruggetrokken, omdat vrijgemaakte bestuursleden de nieuwe koers te oecumenisch vonden.
In die brief werd studenten gevraagd of ze plannen koesterden om enige tijd in de Derde Wereld te gaan werken.
De respons was enorm. Uit die antwoorden ontstond het Studenten Buitenland Register. Maar dat werd niet echt gemobiliseerd. Daarvoor was in de SZC niemand beschikbaar. Dat vroeg om een goede structuur en een  betaalde baan. Geen enkele student kon zich dat permitteren.
Gelukkig benoemde de NZR Ds. Adriaan de Haan tot secretaris voor jeugdwerk. Ik nam contact methem op en herinnerde hem aan het bestaan van het Studenten Buitenland Register  Ik vroeg hem om in zijn nieuwe functie dit project handen en voeten te geven en dat heeft hij gedaan.
Toen wij in 1962 in het Groningse Zijldijk op uitzending maar Pakistan zaten te wachten, kreeg ik een brief van Adriaan de Haan. Het was hem gelukt om een aantal  Nederlandse protestantse  oecumenische en missionaire organisaties  warm te maken voor een kleine organisatie. Deze brief bevatte voor mij de uitnodiging om die vergadering te komen meemaken. Die vond dus plaats in de grote vergaderzaal van het Nederlandse Bijbelgenootschap, Herengracht 368 in Amsterdam. Het secretariaat van de NZR was ook in dit gebouw gevestigd.  De SZC had daar een eigen kantoor op zolder. Zo ontstond Dienst Over Grenzen (DOG). De exacte datum van deze vergadering weet ik niet meer.
SOH heeft toen de diensten van Mw Joop Rot aangeboden voor het secretariaat van DOG.
De geschiedenis van de SZC van 1928-1958 heb ik beschreven in Eltheto, het blad van de NCSV. Het werd herdrukt in De Heerbaan, het zendingstijdschrift van de Nederlandse Zendingsraad. Dankzij mijn rol in die vroege periode kreeg ik later bij elk DOG jubileum een uitnodiging het feest mee te maken. Dat hebben we op prijs gesteld Want daar gingen we natuurlijk samen naar toe.